W związku z obchodami 100-lecia odzyskania niepodległości Polski, prezentujemy galerię najsłynniejszych postaci, mających związek z naszą gminą.
Ludwik Sosnowski-Solski żył 100 lat, zagrał 1000 ról
Ludwik (Sosnowski) Solski (1855-1954) – wybitny polski aktor, dyrektor teatru i reżyser.
Jego rodzicami byli: Franciszek Ksawery Nałęcz Sosnowski i Stanisława Lubicz Wojciechowska.
Piotr Gumułka w swej Kronice Gdowa opisuje, iż rodzina Ludwika Solskiego zamieszkiwała w budynku usytuowanym wnarożniku Rynku i ul. Wielickiej w Gdowie, w dużym, drewnianym,
mieszczańskim domu z filarkami. Tam przyszedł na świat Ludwik (Sosnowski) Solski, jeden z najwybitniejszych artystów scen polskich. Spędził on w Gdowie 7 lat swego dzieciństwa, po czym z powodu zmiany posady ojca wyjechał.
Do gimnazjum chodził w Tarnowie, a potem w Krakowie, gdzie w1875 roku zaczął statystować w teatrze. Posługiwał się głównie nazwiskiem żony – Ireny Solskiej, ponieważ poszukiwany był przez żandarmerię jako uchylający się od służby wwojsku austriackim. W rodzinne strony powrócił 22 października 1945 roku, składając wizytę ks. Janowi Smółce. Odwiedził wówczas kościół w Gdowie oraz obejrzał miejsce, gdzie był ochrzczony.
W kronice kościelnej wpisał się tak:
Tum, w Gdowie ujrzał światło dzienne
I malowidła świętych ścienne
Potem tułałem się po świecie
Przez burze i zamiecie…
A dziś, gdym pracą już sterany
Rad bym tu leczyć życia rany.
Jako aktor Ludwik Solski debiutował wKrakowie w 1876 roku. Później występował na scenach Warszawy, Lwowa, Pragi, Poznania, Wilna, Łodzi i innych. Zagrał około tysiąca ról – najbardziej pamiętną była postać Starego Wiarusa z “Warszawianki” Stanisława Wyspiańskiego. Był dyrektorem wielu teatrów wPolsce, wychował dziesiątki wybitnych aktorów.
W 1954 roku nadano mu tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ostatni raz można go było zobaczyć na scenie w czerwcu 1954 roku; podczas swojego jubileuszu w warszawskim Teatrze Polskim grał rolę Dyndalskiego w „Zemście” Fredry.
W 1938 roku nagrano film dokumentalny pt. „Geniusz sceny”, w którym uwieczniono największe role Solskiego. Po śmierci w 1954 roku, został pochowany w krypcie zasłużonych, na Skałce w Krakowie.
Teresa Kaczmarczyk
