Dziś prezentujemy przepisy Pań z KGW, na zupy wielkanocne: chrzanówkę, żurek serwatkowy i żur kiszony. Wszystkie przepisy można znaleźć w książce kucharskiej PRZYgdowskieSMAKI.
Serwacianka – chrzanówka
KGW Hucisko
Składniki:
1 l serwatki
5 dag chrzanu
5 jajek ugotowanych na twardo
50 dag wędzonego gotowanego boczku
50 dag wędzonki
50 dag wiejskiej kiełbasy
Wykonanie:
Serwatkę zagotować dodać chrzan, pokroić jajka, dodać pozostałe składniki. Posolić do smaku.
Chrzanówka jest to danie tradycyjne podawane jako pierwsze danie w Niedzielę Wielkanocną.
„Pierwszy do jedzenia ostatni do roboty”
Żurek serwatkowy
KGW Fałkowice
Składniki:
1 l serwatki
1 l wody
1 jajko,
10 dag kiełbasy
5 dag słoniny
½ szklanki śmietany
2 łyżki mąki
czosnek
angielskie ziele, liść laurowy,
sól, cukier, pieprz,
majeranek, kminek
Wykonanie:
Serwatkę z wodą zagotować, dodać pozostałe składniki, jajko ugotowane na twardo, przyprawić.
Żurek serwatkowy na terenie regionu wielickiego był od „zawsze”. W zależności od zamożności, oraz pory roku gotowano żurek postny /chudy/, a w dni świąteczne z dobrą wkładką z jajek i kiełbasy wiejskiej. Serwatka to produkt uboczny przy produkcji sera, jajka, kiełbasa, skwarki pochodziły z własnego gospodarstwa, a przyprawy z ogródka przydomowego.
Według przekazów chłopi pańszczyźniani jedli żurek codziennie. Na śniadanie z pajdą chleba razowego, a w ciągu dnia z ziemniakami jako posiłek południowy. Gdy się komuś lepiej wiodło i miał krowę, mógł gotować żurek na serwatce zaprawiony mąką i śmietaną, a w niedzielę okraszony skwarkami. Taki żurek był bardzo pożywny. Bogaci gospodarze, kmiecie, jadali żurek z dobrą wkładką. W dni postne były to jaja, a w dni świąteczne w żurku leżał kawał dobrej, pachnącej czosnkiem wiejskiej kiełbasy. Oczywiście obowiązkowo były skwarki ze słoniny i pajda razowego chleba domowego wypieku.
Nasz żurek serwatkowy różni się od innych żurków smakiem i tak:
– od kiszonego, w którym smak kwaskowy uzyskujemy przez proces kiszenia zaczynu, od „święconki”, do której produkty /kiełbasa, boczek, gotowane jaja/ są pokrojone i razem zagotowane, ponadto smak „święconego” nadaje oprócz serwatki – tarty chrzan.
Żur kiszony
KGW Nieznanowice
Składniki:
1 szklanka mąki żytniej
1 l wody
ząbek czosnku
Wykonanie:
W szklanym słoju lub garnku kamiennym rozmieszać mąkę z wodą, dodać czosnek, przykryć gazą i pozostawić w ciepłym miejscu do zakiszenia (ok. 5 dni).
Żur można wykorzystać do przyrządzania zupy – białego żurku z jajkiem lub kiełbasą, albo stosować go jako napój.
„Dobra gospodyni – dom bogatym czyni
a mąż taką żonę ceni,
co serwuje żurek w menu”
źródło tekst i zdjęcia: Książka Kucharska „PRZYgdowskieSMAKI”
