Mieszkańcy Gdowa od niedawna mogą sprawdzić stan powietrza w naszej gminie. Dane pochodzące z czujników, które można sprawdzić na stronie przedstawiają aktualny poziom zanieczyszczenia powietrza pyłami zawieszonymi PM10 i PM2,5.
Co to są pyły zawieszone?
Substancje zawarte w pyłach PM (ang. Particulate matter) wpływają wyjątkowo niekorzystnie na zdrowie ludzkie.
Pył PM10 – cząstki o średnicy do 10 µm, które utrzymują się w atmosferze do kilku godzin. Zbudowane mogą być z cząstek dymu, sadzy, popiołu, związków nieorganicznych (azbest) a także metali. Powstaje przede wszystkim w procesach spalania paliw stałych i ciekłych.
Pył PM2,5 – cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 µm. Jest bardziej niebezpieczny od pyłu PM10, ponieważ przenikając przez pęcherzyki płucne dostaje się do krwioobiegu. Skutkiem wdychania tego rodzaju pyłu jest astma, alergia, POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc). Przyczynia się również do wzrostu liczby arytmii oraz zawałów serca.
Rys. Porównania pyłów PM10 i PM2,5 na tle ziarenka piasku i ludzkiego włosa
Dopuszczalne poziomy stężeń
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu dopuszczalny dobowy poziom stężeń pyłu PM10 wynosi 50 µg/m3 i nie może być przekroczony częściej niż 35 dni w roku. Dodatkowo średnia roczna nie może przekraczać 40 µg/m3.
Dla pyłu PM2,5: obecnie dla pyłu PM10 istnieje tylko norma roczna, która wynosi 25 µg/m3. W zasadzie jednak każdy poziom stężenia pyłu PM2,5 oddziałuje niekorzystnie na zdrowie ludzkie.
Szkodliwe właściwości pyłów
Największym zagrożeniem związanym z pyłami zawieszonymi dla zdrowia ludzkiego jest rozmiar cząstek pyłów PM10 i PM2,5. Są bardzo drobne, więc wnikać do układu oddechowego i krwionośnego powodując ogólne osłabienie tych układów, a w konsekwencji powstanie bardzo niebezpiecznych chorób. Kolejnym zagrożeniem jest to, że na powierzchni pyłów przenoszone są toksyczne związki chemiczne niebezpieczne dla zdrowia ludzkiego, takie jak: metale ciężkie (arsen, nikiel, kadm, ołów) oraz WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, w tym benzo(a)piren).
Jak ograniczyć emisję pyłów?
Istnieje kilka sposobów na to, by szybko i sprawnie zmniejszyć emisję szkodliwych pyłów. Przede wszystkim należy stosować dobrej jakości paliwo: odsiarczony węgiel, suche drewno kominkowe (wilgotność nie większa niż 20%), całkowite wyeliminowanie z użytku flotów węglowych. Kolejnym sposobem jest rozpalanie pieca „od góry”. Pozwoli to wyeliminować najbardziej emisyjnie krytyczny moment podczas rozpalania.
opracowanie: Piotr Zawała, ekodoradca w Gminie Gdów
