Dokładnie dziś, 10 marca 2022 r., mija 200 lat od śmierci Józefa Wybickiego, autora słów „Mazurka Dąbrowskiego”. Aby podkreślić wyjątkowy dorobek tego wspaniałego pisarza i polityka, rok 2022 został ustanowiony przez Sejm RP Rokiem Józefa Wybickiego.
Przypomnijmy, że Józef Rufin Wybicki urodził się 29 września 1747 r. w Będominie, a zmarł 10 marca 1822 r. w Manieczkach. Brał udział w Powstaniu Kościuszkowskim, po jego upadku wyjechał do Paryża, gdzie starał się o utworzenie wojska polskiego u boku Francji. W okresie Księstwa Warszawskiego Józef Wybicki był senatorem-wojewodą, w czasie Królestwa Kongresowego pełnił funkcję prezesa Sądu Najwyższego. Obecnie w miejscu jego urodzenia znajduje się Muzeum Hymnu Narodowego.
Jego najbardziej znanym dziełem jest „Pieśń Legionów Polskich” we Włoszech napisana w lipcu 1797 roku w Reggio Emilia we Włoszech, która później została ogłoszona polskim hymnem narodowym. Jeszcze nie tak dawno świętowaliśmy 95 rocznicę ustanowienia „Mazurka Dąbrowskiego” hymnem Polski, a więcej na ten temat pisaliśmy na łamach „Mojego Gdowa” T U T A J.
Postać Józefa Wybickiego jest także związana z urodzonym w Pierzchowie (Pierzchowcu) w Gminie Gdów generałem Janem Henrykiem Dąbrowskim, twórcą Legionów Polskich we Włoszech. To dla nich bowiem napisano słowa otuchy i wsparcia. W miejscu urodzenia generała, na wschodniej ścianie 150- letniego pomnika wyrzeźbione są wersy hymnu (pisownia oryginalna):
„JESZCZE POLSKA NIEZGINĘŁA
MARSZ MARSZ DĄBROWSKI
Z ZIEMI WŁOSKIEJ DO POLSKIEJ”.
Wersy „Mazurka Dąbrowskiego” znajdziemy także na szczycie kopca generała Dąbrowskiego. Na kamiennych tablicach wygrawerowano (oryginalna pisownia):
„JESZCZE
POLSKA
NIE
UMARŁA”,
a na drugiej:
„KIEDY
MY
ŻYJEMY
1797 – 1997″.
O podniosłej roli hymnu narodowego autorstwa Wybickiego pisze także pani Stanisława Michałek, poetka ludowa z Pierzchowa, w wierszu pt. „Mazurek Dąbrowskiego”:
„[…]
Bo Mazurek Dąbrowskiego
To we Włoszech utworzony
To Wybicki Dąbrowskiemu
tak napisał na dwie strony
I z tą pieśnią tak na ustach
Aże od Włoch tak jechali
By od wroga Polskę wyrwać
Tak z nadzieją powracali
Tak przez długie długie lata
Ten Mazurek jest śpiewany
On podnosi nas na duchu
Wciąż na ustach powtarzany
Nasza Polska nie zginęła
Choć była pod zaborami
Walczył o nią nasz Dąbrowski
Wraz ze swymi Legionami
Jest Mazurek Dąbrowskiego
Naszym hymnem narodowym
I śpiewa go każdy Polak
I bronić go jest gotowy.”
W roku Józefa Wybickiego, autora słów hymnu narodowego, warto także przypomnieć, że hymn Rzeczypospolitej Polskiej powinien być wykonywany lub odtwarzany w sposób zapewniający mu należną cześć i szacunek. Pamiętajmy zatem, by podczas jego wykonywania zachować powagę i spokój. Osoby obecne podczas publicznego wykonywania lub odtwarzania hymnu powinny stać w postawie wyrażającej szacunek, a ponadto mężczyźni zdjąć nakrycia głowy. Dodatkowe przepisy obowiązują wojskowych (osoby w umundurowaniu obejmującym nakrycie głowy oddają honory przez salutowanie), z kolei poczty sztandarowe oddają honory przez pochylenie sztandaru.
Pogoda za oknem nie sprzyja spacerom, dlatego zapraszamy Was na wirtualny spacer do miejsca urodzenia bohatera hymnu narodowego autorstwa Józefa Wybickiego – generała Jana Henryka Dąbrowskiego: T U T A J.
Foto: Mój Gdów, FB Pierzchów – Mieszkańcy-Wieś (zbliżenie na napis na frontowej ścianie pomnika Dąbrowskiego), Maria Jelonek – Bankowicz (foto 2018 r.), MSWiA.
Video: VideoStudioBochnia.
Źródło: Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Hymnu Narodowego, Program „Niepodległa”, Portal Śremski, https://zyciorysy.info/jozef-wybicki/, http://www.jozefwybicki.pl/; wiersz „Mazurek Dąbrowskiego” w tomiku wierszy pt. „Słowa o życiu” Stanisława Michałek (wyd. OSP Pierzchów).
