15 sierpnia obchodzimy państwowe Święto Wojska Polskiego, ustanowione na pamiątkę zwycięskiej Bitwy Warszawskiej, która odbyła się w 1920 r..
„Gdyby Piłsudski i Weygand w bitwie pod Warszawą nie zdołali powstrzymać triumfalnego pochodu armii sowieckiej, to nie tylko chrześcijaństwo doznałoby klęski, lecz i cała cywilizacja zachodnia znalazłaby się w niebezpieczeństwie”
– napisał brytyjski dyplomata i pisarz Edgar Vincent D’Abernon. Opinię tę zawarł w pracy „Osiemnasta decydująca bitwa w dziejach świata pod Warszawą 1920 r.”, w której opisał swoje doświadczenia z pracy w misji międzysojuszniczej działającej w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
15 sierpnia 1920 r. sowieckie wojska stały na przedpolach Warszawy i szykowały się do uderzenia na stolicę Polski. Tego dnia wieczorem pierwsi polscy żołnierze zaczęli forsowanie rzeki Wieprz. Tak zaczęła się ofensywa, której efektem było rozbicie Frontu Zachodniego dowodzonego przez gen. Michaiła Tuchaczewskiego. Walki wokół Warszawy trwały od 13 sierpnia. Po porażce i wyparciu polskich wojsk z Radzymina (13 sierpnia), powodzeniem zakończyła bitwa pod Ossowem (13 – 14 sierpnia), a następnie ponowne zajęcie przez siły polskie Radzymina. Związana walkami na przedpolach Warszawy Armia Czerwona nie była w stanie odeprzeć kontruderzenia znad Wieprza. 101 lat temu polskie wojsko wygrało Bitwę Warszawską, po niej wygrało też wojnę z bolszewikami. Niepodległość została obroniona.
W Bitwie Warszawskiej uczestniczyło blisko 110 tysięcy żołnierzy sowieckich i około 120 tysięcy polskich. Do drugiej zwycięskiej bitwy doszło nad Niemnem, a 15 października podpisano zawieszenie broni. Jego konsekwencją był Traktat Ryski w 1921 r., który ustalił granice polskie na wschodzie. Bitwa Warszawska przez wielu historyków została uznana za jedną z najważniejszych w historii nowożytnej Europy. Środowiska krytyczne wobec Piłsudskiego zwycięstwo uznały za cud. Później termin „Cudu nad Wisłą” zyskał konotacje religijne, co wiąże się również ze świętem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
15 sierpnia jako dzień święta polskich sił zbrojnych przywrócił Sejm w 1992 r. W ustawie z 30 lipca posłowie postanowili, że w rocznicę Bitwy Warszawskiej obchodzone będzie Święto Wojska Polskiego. Szczególny charakter miały obchody 100. rocznicy rozstrzygającej bitwy. Decyzją Sejmu rok 2020 – w jej stulecie – ogłoszono Rokiem Bitwy Warszawskiej.
„Weekend z wojskiem” – pod takim hasłem od 13 do 15 sierpnia odbędą się w Warszawie centralne obchody Święta Wojska Polskiego oraz 102. rocznicy Bitwy Warszawskiej. Na te dni Ministerstwo Obrony Narodowej oraz Wojsko Polskie zaplanowało liczne wydarzenia o charakterze państwowym, patriotyczno-religijnym, kulturalnym oraz rozrywkowym, a ich szczegółowy program dostępny jest TUTAJ.
Zachęcamy do obejrzenia filmów dotyczących bitwy warszawskiej, przygotowanych przez Muzeum Historii Polski oraz Instytut Pamięci Narodowej.
Fot. domena publiczna / Piechota polska w marszu na front przed bitwą warszawską, Polscy żołnierze podczas walk z Armią Czerwoną w rejonie Radzymina w 1920 r. Fot. PAP/CAF.
Źródło: Ministerstwo Obrony Narodowej, Sejm RP, Muzeum Historii Polski, IPN.
